Ethiek en superhelden

Goedemorgen allemaal! Het is alweer een tijdje geleden sinds ik iets heb gepost… In deze tijden waarin veel mensen thuis zitten wil ik toch graag het posten weer een beetje oppakken en wat leuke filosofie opdrachten delen.

Vandaag niet één, maar twee opdracht die je kunt doen terwijl je je favoriete superheldenfilm bekijkt!

De eerste opdracht is simpel; kies je favoriete superheld(in) en maak van deze gelegenheid gebruik om je favoriete film waar deze held(in) in zit nog eens te kijken. Bekijk de film nu eens vanuit ethisch oogpunt en vraag je het volgende af:

  1. Welke ethische stroming past het beste bij de morele overtuigingen van mijn lievelingsheld(in)? Gebruik een voorbeeldsituatie uit de film om je keuze toe te lichten.
  2. Is jouw held(in) rechtvaardig? Geef hierbij ook een definitie van rechtvaardigheid!
  3. Heeft jouw held de plicht om altijd een held te zijn?

Voor de tweede opdracht mag je dezelfde film gebruiken, maar je kunt natuurlijk ook gewoon nóg een film gaan kijken en er een superhelden marathon van maken!

Ga voor deze opdracht op zoek naar een moreel dilemma waar de superheld(in) voor komt te staan. Een moreel dilemma is een probleem waarvan beide “oplossingen” eigenlijk niet ideaal zijn.

  1. Beschrijf het dilemma; welke keuzes zijn er?
  2. Welke keuze maakt de held(in), en welke ethische argumenten kun je vinden voor die keuze?

De superheld(in) lijdt vaak onder iets dat we negatieve verantwoordelijkheid noemen; hij of zij staat voor een ethisch dilemma waarbij niet iedereen gered kan worden, terwijl we van de held(in) verwachten dat hij/zij wél iedereen redt.

3. Mogen we het de superheld(in) aanrekenen dat hij/zij niet iedereen kon redden?

Veel denkplezier!

Filosofie en film: Binnenstebuiten

Het is al bijna zomervakantie, dus in deze post aandacht voor een opdracht die je kunt doen met de klas tijdens de laatste dagen voor het zover is!

Filosoferen kan altijd goed met films, en wat is er leuker dan tijdens de lessen een film kijken? 😉
Voor deze opdracht gebruiken we de film Binnenstebuiten, van Pixar.
Maar eerst, de opdracht!

Geef iedereen in de klas een wit vel papier. Als je dit op de basisschool doet voor groep 5/6, teken dan eerst zelf de buitenlijnen van een hoofd op een vel en kopieer dat. Als je dit op de basisschool in groep 7/8 of in de onderbouw van de middelbare school doet, geef dan gewoon een leeg vel.

Vraag de leerlingen nu om te tekenen waar zij denken dat hun gedachten vandaan komen. Geef eventueel voorbeelden, zoals:
1. Mijn gedachten komen door een mini-versie van mijzelf in mijn hoofd (de homunculus)
2. Mijn gedachten komen door stroomstootjes in mijn hersenen (materialisme)
3. Mijn gedachten komen door een ziel die in mijn lichaam zit (dualisme)

Vraag ook aan iedereen of ze willen opschrijven of hun gedachten ook altijd informatie van buiten nodig hebben om te ontstaan, of dat er ook gedachten zijn die alleen van binnenuit komen.

Inventariseer nadat je tijd hebt gegeven om de tekening te maken, hoeveel verschillende standpunten er zijn en wie welk standpunt inneemt. Vervolgens kijk je de Pixar-film Binnenstebuiten met de klas.

Als jullie de film helemaal hebben afgekeken, ga je weer terug naar de inventarisatie van de opdracht, en stelt de volgende vragen:
-Welk standpunt over gedachten (en emoties) neemt de film Binnenstebuiten in? Is dat standpunt ook genoemd door leerlingen in de opdracht?
-Wie denkt na het zien van de film dat het in je hoofd zo werkt en wie niet? Laat de leerlingen ook altijd uitleggen waarom!

Haas denkt na…

Veel denk en -kijkplezier!

World Autism Awareness Day

Goeiemiddag allemaal!

Vandaag is het, vrij vertaald, Wereld Autisme Dag. Een dag om even stil te staan, niet bij de nadelen, maar juist bij de kwaliteiten die mensen met autisme hebben 🙂

Vandaag denken we niet na over hoe we elkaar kunnen begrijpen of over wat normaal of abnormaal is, maar wat we van elkaar kunnen leren.
Laten we kijken naar structuur en hyperfocus. Als je autisme hebt, of autistisch bent (net hoe je het zelf voelt 🙂 ) is structuur belangrijk; zo weet je dat alles gaat zoals het moet gaan, wat je moet doen, en wat je kunt verwachten. Daarnaast is het vaak zo dat je interesse hebt in één (of misschien een paar) specifieke onderwerpen.

Tekst gaat verder onder de afbeelding…
© Isis Hazewindus, 2019

Hoewel dit natuurlijk niet altijd handig is (want het kan natuurlijk gebeuren dat de dag iets anders loopt dat je dacht, en helemaal niet iedereen vind, laten we zeggen, filosofie interessant!), kunnen we stellen dat deze twee kenmerken behalve zwaktes ook zeker kwaliteiten kunnen zijn! Want zeg nou zelf, zeker in deze tijd vol met Instagram, WhatsApp en Fortnite is het best makkelijk om gewoon maar wat te doen en nergens écht oog voor te hebben. Daarom vandaag een opdracht voor iedereen, om het volgende te doen:

Kies iets uit waar je meer over wil weten, of wat je zou willen kunnen. Dat kan van alles zijn, van een moestuintje aanleggen op het balkon, tot meer te weten komen over hoe je computer nu eigenlijk in elkaar zit. Kies vervolgens één dag, waarop je je helemaal gaat bezighouden met het leren over het onderwerp of doen van de vaardigheid. Schrijf dan een gedetailleerde planning, die je van begin tot eind gaat uitvoeren op die dag. De opdracht is om niet af te wijken van de planning en je niet af te laten leiden (niet door je telefoon, of door spelletjes, of wat dan ook!). Schrijf aan het eind van de dag een kort verslagje: wat heb je geleerd? Wil je verder gaan (waarom wel of niet?).

Veel doe-plezier!

Filosofie is overal

Deze week een opdracht waarbij je zelf op zoek moet gaan naar filosofie.
In de klas en in mijn toetsen gebruikte ik altijd graag televisieseries of boeken waar kinderen bekend mee zijn, om te filosoferen.

De opdracht van deze week luidt:

Bedenk samen met je kind (of met de klas, natuurlijk) zelf een filosofische vraag of een filosofische stelling bij een boek, film of (tekenfilm)serie waarmee je op dat moment bezig bent.

Hieronder vindt je een voorbeeld.

Veel denkplezier!

Voorbeeld: Adventure Time

Adventure Time is een filosofische goudmijn! In deze tekenfilmserie van Cartoon Network spelen een jongetje en zijn magische hond de hoofdrol.

In de aflevering “Imaginary Resources” komen de hoofdpersonen een groep mensen tegen die al jarenlang niet meer in de echte wereld leven, maar zich hebben aangesloten op een virtual reality machine, omdat ze het leven in de machine veel beter en leuker vinden dan het echte leven. Hierin te herkennen zijn bijvoorbeeld ideeën van Descartes en het gedachtenexperiment “de Geluksmachine” van Robert Nozick.

De vraag die bij deze aflevering te stellen valt: “Zou je willen leven in een virtuele wereld, als je in die wereld een beter leven zou hebben dan in de echte wereld?